Ανάπτυξη Αθλητών – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι Γονείς (β’ μέρος)

Το παιδί μου πρέπει να κερδίσει το πρωτάθλημα μπάσκετ στα προμίνι ! Μήπως η δήλωση αυτή κρύβει κινδύνους ;

Ο ανταγωνισμός με προτεταμένο στόχο την νίκη σε ακαδημίες νεαρών αθλητών, προϋποθέτει πολλές ώρες επίπονης άσκησης με έμφαση στο εφήμερο αποτέλεσμα αντί για την υγιή μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του παιδιού ως αθλητή και προσωπικότητα.

Στον βωμό του αποτελέσματος πολλοί μικροί αθλητές εξειδικεύονται νωρίτερα από ότι προβλέπουν τα στάδια ανάπτυξης τους, βιώνοντας την πρώιμη εξειδίκευση, η όποια και χαρακτηρίζεται από μέγιστη ένταση στοχευμένης προπονητικής και ελάχιστη προσθήκη δραστηριοτήτων διασκέδασης και παιχνιδιών.

Η πλειοψηφία των μελετών επισημαίνει ότι η πρώιμη εξειδίκευση μπορεί να έχει «σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη ενός αθλητή μακροπρόθεσμα»,  ιδίως όταν μιλάμε για αθλήματα αργής εξειδίκευσης όπως το μπάσκετ.

Ο Κίνδυνος της Πρώιμης εξειδίκευσης – 9 αρνητικές επιπτώσεις [2]

1. Επηρεάζει την υγιή ανάπτυξη του παιδιού
2. Επιφορτίζει το παιδί με άγχος λόγω των υπέρμετρων προσδοκιών των γονέων και του στενού του κύκλου
3. Δεν διασφαλίζει μελλοντικές αθλητικές επιτυχίες
4. Κάνει κακό, αντί να βοηθά, την ανάπτυξη δεξιοτήτων
5. Καλλιεργεί ελιτίστικη συμπεριφορά
6. Οδηγεί σε τραυματισμούς υπέρ-χρήσης
7. Προωθεί τις αξίες και  τα συμφέροντα των ενηλίκων και όχι των παιδιών
8. Αυξάνει τις πιθανότητες το παιδί να εξουθενωθεί και να εγκαταλείψει τον αθλητισμό
9. Μειώνει τις πιθανότητες τα παιδιά να παραμείνουν ενεργά στον αθλητισμό ως ενήλικες

Δυστυχώς η πρώιμη εξειδίκευση εμφανίζεται όλο και περισσότερο.

Μερικοί από τους βασικούς λόγους αύξησης της πρώιμης εξειδίκευσης στα αθλήματα παγκοσμίως είναι [2] :

• Οι τάσεις της κοινωνίας ▶ Ανταγωνιστική επιβίωση
• Οι γονείς ▶ Το παιδί μου πρέπει να ξεχωρίζει και να προοδεύει σε κάθε δραστηριότητα
• Οι Προπονητές ▶ Πρέπει να επιδείξω απτά αποτελέσματα με νίκες για να ξεχωρίσω
• Η Πρόωρη ηλικία κορύφωσης ορισμένων αθλημάτων (π.χ. ενόργανη)
• Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες ▶ Προοπτική Επαγγελματικής διεξόδου
• Η εμπορευματοποίηση του Αθλητισμού
• Τα προγράμματα προπονητικής των Αθλητικών Ομάδων

Τα οφέλη της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης αθλητών

Και όμως, τα παιδιά που διασκεδάζουν παίζοντας 😀 και ακολουθούν αθλητικά προγράμματα εναρμονισμένα με τα στάδια ανάπτυξης LTAD(Long-Term Athlete Development),

1. είναι πιο πιθανό να εξελιχθούν σε ενεργούς και υγιείς ενήλικες,
2. αποκτούν περισσότερες πιθανότητες να εξελιχθούν σε κορυφαίους αθλητές σε ανταγωνιστικό επίπεδο.

Διαμορφώνοντας τον αθλητισμό ως διασκέδαση και διδακτική εμπειρία περισσότερα από τα παιδιά μας

• Θα παραμείνουν σωματικά ενεργά καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής τους [1]
• Θα φτάσουν στην κορυφαία βαθμίδα του ερασιτεχνικού και επαγγελματικού αθλητισμού εφόσον το επιλέξουν [1]

Μία σημείωση για το Άθλημα του Μπάσκετ

Στα αθλήματα όπου η κορυφαία απόδοση επιτυγχάνεται μετά από την πλήρη ηλικιακή ωρίμανση του αθλητή (δηλ. στις ηλικίες από 20 έως 30 ετών)  η εξειδίκευση προσεγγίζεται σταδιακά κατά την ηλικία των 13-15 ετών, ενώ η αποκλειστική στοχευμένη επένδυση στην εξειδικευμένη εκγύμναση ακολουθείται από την ηλικία των 16 ετών [1] . Το μπάσκετ είναι άθλημα “Αργής Εξειδίκευσης” όπως επίσης είναι το ποδόσφαιρο, το βόλεϋ, το πόλο και πολλά άλλα.

Γονείς και προπονητές πρέπει να μάθουμε να μην είμαστε βιαστικοί, καθώς τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν δεξιότητες και να ακολουθούν ευχάριστες δραστηριότητες που ταιριάζουν με τα στάδια ανάπτυξής τους, σύμφωνα με το Μακροπρόθεσμο Μοντέλο  Ανάπτυξης Αθλητή (Long-Term Athlete Development) ή LTAD.

Το Πλάνο Ανάπτυξης Αθλητών της Ακαδημίας South αξιοποιεί το εκπαιδευτικό μοντέλο Μακροπρόθεσμης Ανάπτυξης Αθλητών LTAD.

Το Μοντέλο LTAD ακολουθείται από:

• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Καλαθοσφαίρισης των Ηνωμένων Πολιτειών,
• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Ποδοσφαίρου  των Ηνωμένων Πολιτειών,
• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Καλαθοσφαίρισης του Steve Nash στον Καναδά,
• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Βόλεϋ των Ηνωμένων Πολιτειών
• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Χόκεϊ επί πάγου των Ηνωμένων Πολιτειών

Πηγές

[1] Long-Term Athlete Development By Istvan Balyi, Richard Way, Colin Higgs

http://www.humankinetics.com/products/all-products/long-term-athlete-development

[2]. Mostafavifar AM, Best TM, Myer GD. Early sport specialisation, does it lead to long term problems? Br J Sports Med. 2013;47:1060-1061.

Τι είναι το καλύτερο για το παιδί μου; Πότε έχει περισσότερες πιθανότητες να ασχοληθεί με τον πρωταθλητισμό; Τα παιδιά πρέπει να εξειδικεύονται από μικρές ηλικίες; Ποια είναι τα στάδια ανάπτυξης ενός αθλητή;

Η απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις είναι απλή, τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν δεξιότητες και να ακολουθούν δραστηριότητες που ταιριάζουν με τα στάδια ανάπτυξής τους. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται Μακροπρόθεσμη Ανάπτυξη Αθλητή (Long-Term Athlete Development) ή LTAD  [1].

LTAD – Μακροπρόθεσμη Ανάπτυξη Αθλητών

Το LTAD σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες είναι η πιο ωφέλιμη προσέγγιση για τους μικρούς αθλητές, για αυτό και ακολουθείται από κορυφαία αναπτυξιακά προγράμματα παγκοσμίως.

Η ανθρώπινη ανάπτυξη από τη γέννηση έως την ενηλικίωση είναι μια συνεχής διαδικασία.

Ειδικοί εμπειρογνώμονες διαχωρίζουν την ανθρώπινη ανάπτυξη σε σχέση με την άθληση (LTAD), σε διακριτά στάδια με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία και ονομάζονται στάδια ανάπτυξης [1].

• Στάδιο 1: Αρχίζω με ενέργεια (0-6 ετών)
• Στάδιο 2: Βάσεις Άθλησης με Διασκέδαση (κορίτσια 6-8, αγόρια 6-9)
• Στάδιο 3: Μαθαίνω να προπονούμαι (κορίτσια 8-11, αγόρια 9-12)
• Στάδιο 4: Προπονούμαι για να βελτιωθώ (κορίτσια 11-15, αγόρια 12-16)
• Στάδιο 5: Προπονούμαι για να ανταγωνίζομαι (κορίτσια 15-21, αγόρια 16-23)
• Στάδιο 6: Προπονούμαι για να κερδίζω (κορίτσια 18+/-, αγόρια 19+/-)
• Στάδιο 7: Δια βίου Άθληση (χωρίς ηλικιακό όριο)

Έμφαση στην εξειδίκευση από μικρή ηλικία ;

Η στοχευμένη προπονητική με ελάχιστη προσθήκη δραστηριοτήτων διασκέδασης και παιχνιδιών, από τις μικρές ηλικίες (11 και κάτω ετών) με σκοπό τη μέγιστη επίδοση, δεν βοηθά τα παιδιά να αγγίξουν την πλήρη δυναμική τους (παρότι ακολουθείται κατ’ εξαίρεση σε αθλήματα που επιζητούν την κορύφωση σε μικρές ηλικίες π.χ. ενόργανη). Στην πραγματικότητα η πρώιμη εξειδίκευση στέκεται εμπόδιο στην πλήρη εξέλιξη των παιδιών και επιφυλάσσει πλήθος αρνητικών επιπτώσεων.

Σε περίπτωση που η προπόνηση δεν ταιριάζει με τα στάδια ανάπτυξης οι συνέπειες για τους μικρούς αθλητές είναι αρνητικές και δυσάρεστες [1]:

• Τα παιδιά δεν διασκεδάζουν
• Εστιάζουν υπερβολικά στην νίκη αναπτύσσοντας κακές συνήθειες
• Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους είναι κακή
• Δε φτάνουν στο ανώτατο επίπεδο της απόδοσης τους
• Εξουθενώνονται και εγκαταλείπουν τον αθλητισμό.

Το Πλάνο Ανάπτυξης Αθλητών της Ακαδημίας South έχει συσταθεί με σκοπό τη καθοδήγηση των αθλητών σύμφωνα με το κατάλληλο στάδιο ανάπτυξης. Αξιοποιώντας το παγκοσμίως αναγνωρισμένο εκπαιδευτικό μοντέλο Μακροπρόθεσμης Ανάπτυξης Αθλητών LTAD,  σχεδιάσαμε ένα πρακτικό, λειτουργικό και διαδοχικό μοντέλο ανάπτυξης κατάλληλο για τον κάθε αθλητή.

Το LTAD, ακολουθείται από κορυφαία αναπτυξιακά προγράμματα παγκοσμίως. Ενδεικτικά αναφέρονται:

• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Καλαθοσφαίρισης των Ηνωμένων Πολιτειών,
• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Ποδοσφαίρου  των Ηνωμένων Πολιτειών,
• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Καλαθοσφαίρισης του Steve Nash στον Καναδά,
• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Βόλεϋ των Ηνωμένων Πολιτειών
• το αναπτυξιακό πρόγραμμα Χόκεϊ επί πάγου των Ηνωμένων Πολιτειών

Οφέλη και μειονεκτήματα των μοντέλων ανάπτυξης αθλητών θα παρουσιαστούν αναλυτικά στο β΄μέρος του άρθρου.

Πηγές

[1] Long-Term Athlete Development By Istvan Balyi, Richard Way, Colin Higgs
http://www.humankinetics.com/products/all-products/long-term-athlete-development